“Ik kon de eerste snede meteen aan de paarden voeren”
Interview met Janneke Langen, Avonturentuin | Eqosystems B.V. Overloon
Interview met Janneke Langen, Avonturentuin | Eqosystems B.V. Overloon
De ondernemende Janneke Langen is eigenaresse van de Avonturentuin | EQOSYSTEMS B.V. in Overloon en specialist in paardenweides. Zij combineert wetenschappelijk onderzoek met praktijkkennis om paardenhouders – zowel particulieren als bedrijven – te ondersteunen. Haar motto: een gezonde paardenweide start met een gezonde bodem.
In december 2024 verhuisde Langen vanuit Vierlingsbeek naar het vlakbij gelegen Overloon. Voor haar paardenweides betekende dat een omschakeling: van kleigrond naar droge zandgrond. In Overloon zaaide ze twee nieuwe paardenweides van in totaal zo’n 5 hectare in met COUNTRY Horse GrassBalance en Low Fructane Mix. Ze deelt graag haar praktijkervaring met deze twee speciaal voor paarden samengestelde mengsels.
‘Op deze droge zandgrond wilde ik de zode zo snel mogelijk dicht hebben om bodemerosie en onkruidgroei te voorkomen,’ geeft Langen als reden voor de keuze van deze mengsels. ‘Engels raaigras kiemt in het voorjaar sneller. Ik wilde daarom raaigras erin en de meeste paardenmengsels hebben dat niet meer. Er zit een vloek op raaigras in de paardenwereld vanwege de suiker, maar het aandeel raaigras in de COUNTRY Horse-mengsels is laag genoeg, waardoor het niet te suikerrijk is voor paarden, maar weer nét hoog genoeg om te zorgen dat de zode snel dicht is.’ Het mengsel presteerde volgens Langen uitstekend: ‘Bizar hoe het gegroeid is, ondanks het extreem droge voorjaar en de droge zandgrond.’
Er zijn verschillende ingrediënten nodig om gras te laten groeien: suikerarm en structuurrijk gras en hooi is belangrijk voor gezonde paarden. ‘Je moet de bodem voeden zodat een gezond gras kan groeien. Voor veehouders heel logisch, voor veel paardenhouders een onbekend fenomeen’ legt Langen uit. ‘Als je de bodem veel voedt en vaak maait, staat er straks uiteindelijk alleen maar raaigras, maar overbegrazing en overbetreding zorgt voor ongewenste kruiden en dat is niet de bedoeling.’
De Low Fructane Mix bevat iets meer suikerarme grassen. Voor intensieve beweiding of hooiproductie heb je juist meer productie en massa nodig; daarvoor is GrassBalance dan weer meer geschikt. ‘In beide gevallen moet je de bodem voeden met organische mest en de pH-waarde op peil houden. Elk gras heeft zijn eigen voorkeur wat betreft de mineralenbalans en beschikbaarheid, het moet passen bij je bodem en bij het gras dat je wilt dat er groeit,’ aldus Langen.
‘Mijn kudde heeft een gras nodig dat hoog in structuur is en laag in suiker,’ vertelt Langen. ‘Wij hebben naast sportpaarden ook koudbloedpaarden die gevoeliger zijn voor suikers. Het gras moet daarom behalve laag in suiker ook structuurrijk zijn én divers. De diversiteit zet de paarden in beweging tijdens het eten, dat activeert de darmen, waardoor suikers beter verteerd worden. Daarnaast zorgt structuurrijk gras ervoor dat de darmen goed geprikkeld worden, ook wanneer een paard minder beweegt.’
Langen vervolgt: ‘Daarnaast heb ik jonge sportpaarden. Deze krijgen in de basis hetzelfde, maar die moeten ook nog groeien en spiermassa opbouwen. Daarvoor hebben ze wat meer eiwit nodig, en dat zit ook in de mengsels.’ Langen past rotatiebeweiding toe: ‘Met het hooi van GrassBalance kan ik gericht bijsturen, zodat het past bij de kudde. Van dit mengsel verwacht ik ook meer productie en massa.’
‘Begin maart heb ik hier in Overloon voor het eerst ingezaaid. De omstandigheden waren verschrikkelijk: het was hartstikke droog, en op de zandgrond was de bodemerosie maximaal, en ik had niet de mogelijkheid om te beregenen. Maar de mengsels hebben me enorm verrast: na één kleine bui kwam er binnen een week al een groene waas over het perceel. Uiteindelijk heeft het nauwelijks geregend, maar ondanks dat heeft het mengsel zich enorm goed ontwikkeld. Begin juli hebben we gehooid, wat aan de late kant was omdat ik hoopte dat er nog wat water overheen zou komen. Wat ik nog nooit had meegemaakt, gebeurde: ik kon de eerste snede meteen aan de paarden voeren!’
Langen merkt op dat het gras goed bestand is tegen paardenvoeten. ‘Het lijkt wel of in de wei een soort dekentje ligt, een dichte, gesloten zode. De snelheid waarmee de mengsels dat voor elkaar hebben gekregen, is absurd. De zode is zo beter beschermd tegen de puntbelasting van de paardenhoeven, en je hebt het hele seizoen een gelijkmatige groei met veel balans in de weide. Alle paarden die wij hebben, kunnen jaarrond grazen.’
‘In de schrale zandgrond heb ik wat extra nodig, en dat regel ik met graslandkruiden. Bovendien bewegen paarden meer in een kruidenrijk grasland dan in een monocultuur – ze gaan zelf op zoek naar kruiden. Maar het belangrijkste is de wortelstructuur en groeicurve van de kruiden, dat vult dat van de grassen perfect aan. Hierdoor hebben we op de droge zandgrond een betere en gelijkmatigere opbrengst.’
Dit jaar staat doorzaaien met kruiden op de planning, vooral vanwege de bodemvoordelen: ‘Klavers halen stikstof uit de lucht en geven die af aan de bodem. Daardoor heb je minder kunstmest nodig – dat wil ik ook überhaupt niet gebruiken,’ aldus Langen.
Vandaag wordt er drijfmest uitgereden; in het voorjaar volgt vaste mest of compost. ‘We gebruiken altijd organische mest, en we bouwen nu een eigen mestopslag. We composteren daarin onze paardenmest. Vanaf volgend najaar zijn we volledig circulair.’
‘Controleer altijd eerst je bodem en bepaal wat je wilt voor je paarden. Wij steken altijd eerst een bodemanalyse, en op basis daarvan kun je een mengsel kiezen. De beide mengsels van DSV zijn relatief laag in suiker en hoog in structuur.’
‘De allergoedkoopste truc? Volg het opgegeven zaaiadvies en ga niet te zuinig zaaien. Ik heb echt nul onkruid in mijn gras en dat komt door de snel gesloten zode. De kruiden hebben geen kans gehad,’ adviseert Langen.
Met haar praktische ervaring én wetenschappelijke onderbouwing laat Janneke Langen zien dat een gezonde bodem, het juiste mengsel én zorgvuldig beheer samen zorgen voor een veerkrachtige, productieve en paardenveilige wei. En als de eerste snede zonder omwegen direct voerbaar is? Dan weet je dat je het goed hebt gedaan.
